Zabytki Splitu to musi być na liście każdego, kto planuje zwiedzanie tego malowniczego chorwackiego miasta. Rozciągające się wokół portu Śródziemnomorskie kamienice, wąskie uliczki oraz pozostałości monumentalnych rzymskich budowli tworzą niepowtarzalny klimat. W centrum znajdziemy doskonale zachowane ruiny pałacu cesarza Dioklecjana, a stąd już blisko do gotyckiej katedry i wieży zegarowej. Na półwyspie Marjan czekają z kolei piękne widoki, plaże i trasy spacerowe. Oto 15 najciekawszych zabytków i atrakcji, które koniecznie trzeba zobaczyć, zwiedzając Split.
Kluczowe wnioski:- W Split zachowały się dobrze antyczne ruiny, m.in. pałac Dioklecjana.
- Warto zwiedzić średniowieczną starówkę ze wspaniałą katedrą.
- Split ma też wspaniałe plaże, np. żwirową Pollivijska plaža.
- Z tarasu widokowego na Marjan roztaczają się piękne panoramy.
- W mieście znajdziemy wiele ciekawych muzeów, m.in. Mauzoleum Meštrovića.
Najstarsza katedra w Chorwacji - Katedra Świętego Doimusa
Jednym z najważniejszych zabytków Splitu jest majestatyczna Katedra Świętego Doimusa, uznawana za najstarszą katedrę w Chorwacji. Świątynia powstała na ruinach wczesnochrześcijańskiej bazyliki z V wieku i została ukończona w XIII wieku. Charakteryzuje ją połączenie stylów – od romańskiego poznacie się kamienne portal oraz rzeźby lwów na fasadzie, natomiast gotyckie sklepienia świadczą o późniejszych przebudowach. We wnętrzu zwracają uwagę bogate zdobienia, marmurowy ołtarz główny oraz ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
Katedra znajduje się w samym sercu starego miasta Splitu, tuż przy malowniczym placu Peristyle. Warto zajrzeć do jej wnętrza, aby podziwiać zabytkową architekturę i wystrój. To najcenniejszy zabytek sakralny w mieście.
Palača, pałac cesarski Dioklecjana
Split zawdzięcza swoje powstanie właśnie temu monumentalnemu pałacowi, który dał początek miastu. Został on zbudowany w IV wieku z inicjatywy cesarza rzymskiego Dioklecjana, który wybrał Split (wówczas Aspalathos) na miejsce swojej emerytury. Pałac miał kształt nieregularnego czworoboku i był otoczony potężnymi murami obronnymi z czterema bramami. Zachowały się trzy z nich: Porta Aurea, Porta Ferrea i Porta Argentea.
Dziś w dobrze zachowanych ruinach pałacu cesarskiego mieści się wiele instytucji i obiektów, m.in. Muzeum Archeologiczne, kawiarnie, sklepiki z pamiątkami. Można zwiedzać podziemne korytarze i ciągnące się kilometrami kazamaty. To najcenniejszy zabytek starożytności w Chorwacji, który zdecydowanie trzeba zobaczyć.
Ciekawostki o pałacu Dioklecjana
Pałac Dioklecjana zajmuje powierzchnię aż 38 tysięcy metrów kwadratowych. Składał się z trzech głównych części: samego pałacu, mauzoleum cesarskiego oraz świątyń poświęconych Jowiszowi i Esculapowi. Był otoczony podwójnym murem obronnym o grubości 4,5 metra. Całość otaczała fosa napełniona wodą morską.
Czytaj więcej: Atrakcje turystyczne na Cyprze - 10 miejsc, które musisz zobaczyć
Brama Złota i Perystylowe uliczki Starego Miasta
Brama Złota to najbardziej znany zabytek Splitu, stanowiący główne wejście do zabytkowego centrum. Została zbudowana jako północne wejście do pałacu Dioklecjana. Nazwa bramy pochodzi od płytek wykonanych ze złoconym brązem, które niegdyś pokrywały całą bramę. Dziś złocenia już nie ma, ale monumentalna budowla nadal robi ogromne wrażenie.
Brama prowadzi na Perystyl - centralny plac starego miasta Splitu. Wokół niego ciągną się wąskie, brukowane uliczki ze średniowieczną zabudową. Spacerując po nich, co chwila natrafimy na jakiś cenny zabytek - pozostałości murów miejskich, gotyckie pałace czy romańskie kościoły. Wśród wąskich uliczek łatwo się zgubić, ale to właśnie ten urokliwy labirynt stanowi największą atrakcję starego miasta.
Malownicze uliczki starego miasta Splitu tworzą prawdziwy labirynt, w którym można się zgubić, ale dzięki temu zwiedzanie jest jeszcze ciekawsze.
Wieża zegarowa - charakterystyczny zabytek Splitu
Wieża zegarowa jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Splitu. Została dobudowana do Bramy Złotej dopiero w XIV wieku i pełniła pierwotnie funkcję strażnicy. Dopiero później umieszczono w niej zegar. Wieża ma wysokość 34 metrów, z której roztacza się wspaniały widok na stare miasto i port.
Wejście na szczyt wieży zegarowej znajduje się od strony placu Perystyl. Pokonuje się wąskie schody w krętych przejściach między murami. Na szczycie znajduje się taras widokowy, z którego podziwiać można panoramę Splitu z lotu ptaka. Bilet na wieżę kosztuje około 20 kun (około 15 złotych).
Plac Peristyle - centrum antycznego Splitu
Malowniczy plac Peristyle to centrum starożytnego Splitu, otaczające niegdyś pałac Dioklecjana. Stanowił on niegdyś wewnętrzny dziedziniec cesarskiej rezydencji. Dziś to ulubione miejsce spotkań mieszkańców i turystów. Wokół placu znajdują się najważniejsze zabytki Splitu - Katedra Świętego Doimusa, pałac cesarski oraz Brama Złota.
W północnej pierzei Perystylu mieści się średniowieczny pałac cara Splica z XV wieku. Na placu stoją też dwie egipskie sfinksy sprowadzone przez Dioklecjana. Całość tworzy niepowtarzalny klimat antycznego miasta. Wieczorami na placu gromadzą się tłumy, aby delektować się kawą w jednej z urokliwych kafejek.
Malownicze nabrzeże Rivy ze statuami
Riva to reprezentacyjne nabrzeże Splitu ciągnące się wzdłuż zachodniej strony portu. Z jednej strony mamy tu kamienice i pałace, z drugiej cumują jachty i statki wycieczkowe. Od strony morza stoi rząd marmurowych rzeźb chorwackich artystów. Najsłynniejsza jest figura Grgura Ninskiego, chorwackiego poety z XIX wieku.
Spacerując wzdłuż Rivy możemy podziwiać zabytki Splitu z innej perspektywy i z bliska przyjrzeć się cumującym w porcie jachtom. To także centrum życia rozrywkowego miasta - restauracje i kawiarnie serwują tu dania kuchni dalmatyńskiej.
Wzgórze Marjan - rezerwat przyrody ze zniewalającym widokiem
Marjan to niewielkie wzgórze i przylądek, stanowiący zieloną enklawę Splitu. Jest to rezerwat przyrody o powierzchni około 300 hektarów, porośnięty głównie sosnami alepskimi. Znajdziemy tu ścieżki spacerowe i rowerowe, punkty widokowe oraz malownicze zatoczki i plaże.
Największą atrakcją Marjan jest wspaniały widok na Split. Wypoczywając na jednej z piaszczystych plaż, możemy podziwiać panoramę zabytkowego centrum i portu. Tarasy widokowe na szczycie wzgórza oferują jeszcze piękniejszą perspektywę. Marjan to ulubione miejsce spacerów mieszkańców Splitu.
Pollivijska plaža - najpiękniejsza miejska plaża
Najbardziej znana plaża Splitu to żwirowa Pollivijska plaža położona u podnóża wzgórza Marjan. Cechuje ją biały żwir i krystalicznie czysta woda. Jest dobrze zagospodarowana - znajdziemy tu wypożyczalnie sprzętu wodnego, kawiarnie i restauracje.
Pollivijska plaža uznawana jest za jedną z najpiękniejszych miejskich plaż w Chorwacji. Nie ma typowego tłoku, gdyż dotrzeć można do niej jedynie spacerkiem znad Rivy przez tunel przecinający Marjan. Z powodu żwirowego podłoża plaża nie jest zbyt wygodna, warto więc zabrać karimaty.
Salona - starożytne ruiny nieopodal Splitu
Kilka kilometrów na północ od Splitu znajdują się rozległe pole, na którym rozciągało się niegdyś miasto Salona - stolica rzymskiej prowincji Dalmacji. Dziś możemy zobaczyć sporych rozmiarów ruiny budowli publicznych, domów, ulic i amfiteatru na 20 tysięcy widzów.
Najlepiej zachowały się pozostałości forum z kolumnadą, świątynia Kibeli oraz wczesnochrześcijańskie kościoły. Na terenie wykopalisk znajduje się też ciekawie zaaranżowane muzeum. Bilet wstępu kosztuje około 25 kun (20 złotych). Zwiedzanie Salone zajmuje około 1,5-2 godziny.
Twierdza Gripe - średniowieczna warownia
Na półwyspie naprzeciwko centrum Splitu wznosi się Twierdza Gripe, która strzegła wejścia do portu. Została zbudowana w XVI wieku na planie pięciokąta i pełniła funkcję więzienia oraz koszar. W budowie twierdzy wykorzystano materiał ze zburzonego pałacu Dioklecjana.
Obecnie zachowały się potężne, kilkumetrowej grubości mury z działami artyleryjskimi. Ze wzgórza rozciąga się piękny widok na Split. Bilet wstępu kosztuje 20 kun (15 zł). Do twierdzy kursuje prom z nabrzeża przy Bramie Złotej.
Mauzoleum Meštrovića - muzeum Ivana Meštrovića
Mauzoleum Meštrovića to muzeum mieszczące się w dawnym domu i pracowni Ivana Meštrovića - wybitnego chorwackiego rzeźbiarza. Zgromadzono tu wiele jego prac: monumentalne rzeźby, popiersia sławnych postaci oraz liczne obrazy i rysunki.
Budynek sam w sobie jest arcydziełem - Meštrović zaprojektował go na wzór świątyni. Oprócz stałej kolekcji często odbywają się tu czasowe wystawy. Bilet normalny kosztuje 40 kun (30 złotych). To konieczny punkt na mapie każdego miłośnika sztuki w Splicie.
Podsumowanie
Split to wyjątkowe miasto, które zachwyca zabytkami sięgającymi czasów starożytnych Rzymian. Możemy tu zobaczyć imponujące ruiny pałacu cesarskiego Dioklecjana, wokół którego rozwinęło się średniowieczne miasto. Wędrując urokliwymi uliczkami starego Splitu, co rusz natrafiamy na cenne zabytki - gotycką katedrę, wspaniałe pałace, monumentalne bramy miejskie. Do największych atrakcji należy też wjazd na szczyt charakterystycznej wieży zegarowej, skąd roztaczają się fantastyczne widoki.
Split ma też bardziej współczesne oblicze - to żywe miasto portowe z malowniczym nabrzeżem i mnóstwem kafejek, restauracji, sklepów. Na półwyspie Marjan znajdziemy z kolei piękne plaże i punkty widokowe z zapierającą dech panoramą starego miasta. Miłośnikom sztuki polecamy wizytę w Mauzoleum Meštrovicia, prezentującym dzieła wybitnego chorwackiego rzeźbiarza. Zwiedzając Split, nie sposób się nudzić!
To kopalnia niezwykłych zabytków i atrakcji turystycznych. Stare miasto urzeka labiryntem wąskich, brukowanych uliczek, wśród których aż roi się od perełek architektury. Kultura i sztuka mają tu długą tradycję, czego dowodem są liczne muzea, galerie, teatry. Split to po prostu obowiązkowy punkt na mapie turystycznej Chorwacji. Trudno wyobrazić sobie wakacje w Dalmacji bez odwiedzenia tego fascynującego miasta i jego niesamowitych atrakcji.
Podsumowując, Split zachwyca niesamowitą mieszanką historii i nowoczesności. Stare miasto z licznymi zabytkami pozwoli nam cofnąć się do czasów antycznych Rzymian i średniowiecznych możnowładców. Jednocześnie tętni tu współczesne życie w rytmie pulsującego portu i plażowego kurortu. To po prostu kwintesencja turystycznej Chorwacji i miejsce obowiązkowego pobytu dla każdego odwiedzającego ten piękny kraj.
Tagi
Udostępnij artykuł